งานวิจัย 5 บท บทเรียนออนไลน์เรื่องการเขียนเว็บไซต์ ด้วยโปรแกรม Microsoft Frontpage 2003

1. บทที่ 1
บทนํา
ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และแกไขเพิ่มเติม(ฉบับที่2) พ.ศ. 2545
หมวดที่ 9 มาตรา 63-69 กําหนดใหรัฐมุงสงเสริมและสนับสนุนใหมการผลิตและพัฒนาเทคโนโลยี
ี
เพื่อการศึกษาโดยใหมีเงินสนับสนุนการผลิตและมีการใหแรงจูงใจแกผูผลิตและพัฒนาเทคโนโลยี
เพื่อการศึกษา และใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใชเพื่อใหมีความรูความสามารถและ
ทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ สวนดาน
ผูเรียนใหมีสิทธิไดรับการพัฒนาขีดความสามารถในการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาสแรก
ที่ทําได เพื่อใหมีความรูและทักษะเพียงพอที่จะใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในการแสวงหาความรู
ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิต ตลอดจนรัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัยและพัฒนา การผลิตและ
การพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทังติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการใชเทคโนโลยีเพื่อ
้
การศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย
(สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ. 2545 : 37-38)
สวนหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2544 และหลักสูตรสถานศึกษา มีจุดมุงหมาย
เพื่อมุงสงเสริมใหผูเรียนเรียนรูดวยตนเอง เรียนรูอยางตอเนื่องตลอดชีวต และใชเวลาอยาง
ิ
สรางสรรครวมทั้งมีความยืดหยุน สนองความตองการของผูเรียน ชุมชน สังคมและประเทศชาติ
ผูเรียนสามารถเรียนรูไดทุกเวลา ทุกสถานที่ และเรียนรูไดจากสื่อการเรียนรูและแหลงเรียนรู
ทุกประเภท โดยเฉพาะ เนนสื่อที่ผูเรียนและผูสอนใชศึกษาคนควาหาความรูดวยตนเอง
(กระทรวงศึกษาธิการ. 2545 : 23)
ระบบเครือขายคอมพิวเตอรถูกพัฒนาใหกวางขวางมากขึนในปจจุบันโดยมีชื่อเรียกวา
้
เครือขายอินเทอรเน็ต (Internet) หรือ เรียกสั้นๆ วาอินเทอรเน็ต อินเทอรเน็ตเปนเครือขาย
คอมพิวเตอรทมีขนาดใหญที่สุดในโลกซึ่งประกอบดวยเครือขายยอยจํานวนมากมายกระจายอยูทว
ี่ ั่
ทุกมุมโลก กลาวกันวาเวลานีมีคอมพิวเตอรขนาดตางๆ ตอเชื่อมระบบอินเทอรเน็ตหลายสิบลาน
้
เครื่อง ทําใหระบบเครือขายอินเทอรเน็ตเปนเครือขายสื่อสารที่ใหญมากจนสามารถตอบสนอง
ความตองการในการคนหาขอมูลอยางไรพรมแดนในยุคของเทคโนโลยีสารสนเทศไดเปนอยางดี
(วิทยา เรืองพรพิสุทธิ์. 2538 : 2)

2. 2
อีกทั้งปจจุบันความเจริญทางเทคโนโลยีสารสนเทศไดพฒนาการไปอยางรวดเร็ว ทําให
ั
มีการนําเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะเทคโนโลยีดานเครือขายคอมพิวเตอร หรือ อินเทอรเน็ต
มาใชในการเรียนการสอน ซึงถือเปนนวัตกรรมใหมทางการศึกษาทําใหเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต
่
ไดรับการเผยแพรเขาสูการศึกษาในทุกระดับ สถานศึกษาตางเชื่อมตอเครือขายคอมพิวเตอรของ
หนวยงานเขาสูอินเทอรเน็ต เพื่อเปดโอกาสใหผูเรียน ผูสอนไดมีโอกาสเขาถึงแหลงขอมูลความรู

ในโลกภายนอกโดยผานทางเครือขายอินเทอรเน็ต ทําใหนักการศึกษาหลายคนเกิดความคิดที่จะนํา
เทคโนโลยีอินเทอรเน็ตเขามาใชในการเรียนการสอนในหองเรียนดวยวิธีการตางๆ เชน ใชสืบคน
ขอมูลใชในการอภิปรายแลกเปลี่ยนความรูในรูปของกระดานขาว เพราะแตจดเดนของการใชงาน
 ุ
เครือขายอินเทอรเน็ตคือการนําเสนอขอมูลที่สามารถนําเสนอไดทั้งขอความ รูปภาพทั้งภาพนิ่ง และ
ภาพเคลื่อนไหว และในรูปของเสียง ที่สามารถดึงดูดความสนใจ มีชวตชีวา ทําใหไดรับความนิยม
ีิ
มาก และมีการพัฒนาเผยแพรไปอยางมาก หนวยงานทางการศึกษาหลายหนวยงานไดใชประโยชน
ของเครือขายอินเทอรเน็ตในการประชาสัมพันธหนวยงาน ในการสงเสริมภาพพจน และในลักษณะ
ของการเรียนการสอนโดยผานเครือขายอินเทอรเน็ต
การจัดการเรียนการสอนโดยใชคอมพิวเตอรชวยสอนก็เปนอีกวิธีหนึ่งที่สามารถแกไข
ขอจํากัดทางดานเวลาและสนองตอความตองการของผูเรียนไดเปนอยางดี จะเรียนไดชาหรือเร็ว
ขึ้นอยูกับตัวของนักเรียนเอง คอมพิวเตอรชวยสอนสามารถเสริมแรงไดอยางรวดเร็วและเปนระบบ
ทําใหนกเรียนมีกําลังใจในการเรียน ความสามารถในการเก็บขอมูลของคอมพิวเตอรทําใหการเรียน
ั
แบบยึดผูเรียนเปนศูนยกลางเปนไปไดอยางงายดาย นอกจากนี้นกเรียนยังสามารถใชเวลานอก
ั
หองเรียนศึกษาจากคอมพิวเตอรชวยสอนไดดวยตนเอง โดยไมจํากัดเวลา และสถานที่ ผูเรียนโดย

คอมพิวเตอรชวยสอนจะมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเทียบเทาหรือสูงกวาผูเรียนที่เรียนโดยปกติ โดย

ใชเวลาเรียนนอยกวาและมีทศนคติที่ดีตอการเรียนวิชานันๆ ชวยใหผูเรียนมีความสนใจใฝหา
ั ้
ความรู และกระตือรือรนที่จะมีสวนรวมในการเรียนการสอนมากขึ้นกวาเดิม ผูเรียนสามารถตอบโต
กับคอมพิวเตอรได ผูเรียนไมตองกลัวหรืออายคอมพิวเตอร
สวนการสรางและพัฒนาเว็บไซตเปนการนําเสนอขอมูลบนเครือขายอินเทอรเน็ต ซึ่ง
เปนการพัฒนาความคิดสรางสรรค พัฒนาทักษะการออกแบบงานและการทํางานอยางมีกลยุทธ
โดยใชกระบวนการทางเทคโนโลยีและเทคโนโลยีสารสนเทศ ตลอดจนเปนการนําเทคโนโลยีมา
ใชและประยุกตใชในการทํางาน ซึ่งสอดคลองกับวิสัยทัศนของหลักสูตรการศึกษาขันพื้นฐาน
้
พ.ศ.2544 กลุมการงานอาชีพและเทคโนโลยี (กระทรวงศึกษาธิการ. 2545 : 2) และสอดคลองกับ
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และแกไขเพิมเติม(ฉบับที่2) พ.ศ. 2545 หมวดที่ 9
่
มาตรา 63-69 วาดวยเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา

3. 3
แตปจจุบนโรงเรียนเสนศิริอนุสรณ ที่ผูวิจยสอนอยูนั้น ยังประสบปญหาดานการใช
ั ั
เทคโนโลยีเพือการศึกษาและมีขอจํากัดเรืองเครื่องคอมพิวเตอรไมเพียงพอกับผูเรียน คือ จํานวน
่ ่
เครื่องคอมพิวเตอร 1 เครื่องตอนักเรียนสองถึงสามคนในการจัดการเรียนการสอนแตละครั้ง ทําให
นักเรียนบางคนขาดโอกาสในการฝกปฏิบัติงานไดอยางเต็มที่เพราะมีเวลานอยกวาปกติ การสราง
บทเรียนออนไลนไวบนเครือขายอินเทอรเน็ตเปนการเปดชองทางการเรียนรูอีกทางหนึ่งใหกับ
ผูเรียนไดเรียนรูไดดวยตนเองโดยไมจํากัดเวลา สถานที่ และจํานวนครั้ง
ดังนั้น จากความสําคัญของเทคโนโลยีคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตรวมถึงปญหาจาก
การจัดการเรียนการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร)ดังกลาว ทําใหผูวจัยมี ิ
ความสนใจทีจะสรางและพัฒนาบทเรียนออนไลนในรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน
่
(คอมพิวเตอร) เรื่อง การเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 สําหรับชั้น
มัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ ซึ่งเปนนักเรียนที่ผูวิจยสอนอยู แลวทดลองสอนและ
ั
พัฒนาใหมีประสิทธิภาพ เพือแกปญหาการขาดแคลนคอมพิวเตอรและใชเปนแนวทางใน
่
การพัฒนาการเรียนการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพืนฐาน(คอมพิวเตอร) ใหแกนกเรียนตอไป
้ ั
ความมุงหมายของการวิจัย
1. เพื่อพัฒนาบทเรียนออนไลน เรื่อง การเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft

FrontPage 2003 ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80%
2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกอนเรียนและหลังเรียน
3. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการเรียนโดยใชบทเรียนออนไลน

สมมติฐานการวิจัย
1. บทเรียนออนไลน มีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80%
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียนสูงกวากอนเรียน
3. นักเรียนมีความคิดเห็นที่ดีตอบทเรียนออนไลนอยูในระดับมาก

4. 4
ความสําคัญของการวิจัย
1. ไดบทเรียนออนไลนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร) เรื่อง การเขียน
เว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 ที่มีประสิทธิภาพ สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา

ปที่ 2
2. ไดพัฒนาทักษะการเขียนเว็บไซตของนักเรียนชันมัธยมศึกษาปที่ 2
้
โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ อําเภอเมืองบุรีรัมย จังหวัดบุรีรมย
ั
3. เปนการกระตุนใหนกเรียนมีความสนใจในการเรียนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ
ั
พื้นฐาน(คอมพิวเตอร) มากขึ้น
4. นักเรียนทีมีเครื่องคอมพิวเตอรใชเปนการสวนตัวทีบานสามารถใชอินเทอรเน็ตได
่ ่
สามารถเรียนรูจากบทเรียนออนไลน เรื่องการเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage
2003 ไดดวยตนเองเมื่อตองการ

5. เปนแนวทางในการพัฒนาศักยภาพของครูผูสอน ในการสรางสื่อประเภท
บทเรียนออนไลน หรือ E-Learning อีกทั้งยังเปนการเพิ่มองคความรูบนเครือขายอินเทอรเน็ตที่เปน
ภาษาไทยเพื่อเปนแหลงคนควาหาความรูตอไป 
6. เปนการสรางคุณภาพทีดตอระบบการศึกษา โดยนําเทคโนโลยีเขามาใชใหเกิด
่ี
ประโยชนสูงสุดในการจัดการศึกษา เพื่อเพิ่มพูนทักษะใหนักเรียนกาวทันตอความกาวหนาของโลก
ยุคดิจิตอล
ขอบเขตของการวิจัย
1. ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากร ไดแก นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรรัมย จังหวัดบุรีรัมย จํานวน 3 หองเรียน ปการศึกษา 2549 จํานวน 90 คน
ี
กลุมตัวอยาง ไดแก นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2/1 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรรัมย จังหวัดบุรีรัมย ปการศึกษา 2549 จํานวน 30 คน ไดมาโดยการสุมอยางงายใน
ี
การเลือกหองที่จะใชในการทดลองสอน
2. ตัวแปรที่ศึกษา
2.1 ตัวแปรอิสระ คือ
2.1.1 การเรียนการสอนโดยใชบทเรียนออนไลนเรื่องการเขียนเว็บไซตดวย
โปรแกรม Microsoft FrontPage 2003

5. 5
2.2 ตัวแปรตาม คือ
2.2.1 ประสิทธิ์ภาพของบทเรียนออนไลน
2.2.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน
2.2.3 ความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอบทเรียนออนไลน
3. ระยะเวลาในการทําวิจัย
ในการวิจัยครั้งนี้ ใชเวลาในการทดลอง จํานวน 20 ชั่วโมง ในภาคเรียนที่ 2
ปการศึกษา 2549
4. เนื้อหา
เนื้อหาที่ใชในบทเรียนออนไลนเปนเนื้อหาความรูเรื่อง การเขียน การออกแบบและ
พัฒนาเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003โดยแบงหนวยการเรียนรูออกเปน 6 หนวย
ดังนี้
หนวยที่ 1 รูจักกับ FrontPage 2003
หนวยที่ 2 เริ่มตนเขียนเว็บ
หนวยที่ 3 การตกแตงภาพในเว็บเพจ
หนวยที่ 4 การเชื่อมโยงเว็บเพจ
หนวยที่ 5 การใสตารางบนเว็บเพจ
หนวยที่ 6 การสรางเฟรมเซตในเว็บเพจ
นิยามศัพทเฉพาะ
บทเรียนออนไลน (E-Learning) หมายถึง บทเรียนออนไลนเรื่อง การเขียนเว็บไซตดวย 
โปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 สําหรับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ที่ผูวิจัยสรางขึน มีลักษณะใน
้
การนําเสนอบทเรียนดวยคอมพิวเตอรระบบมัลติมีเดีย ผูเรียนสามารถโตตอบกับบทเรียนและเรียนรู
ไดดวยตนเอง ทางเครือขายคอมพิวเตอรหรือเครือขายอินเทอรเน็ต

นักเรียน หมายถึง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ในโรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรีรัมย จังหวัดบุรีรัมย
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความรูความสามารถในการเรียนวิชาเทคโนโลยี
สารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร) ซึ่งวัดไดจากการทําแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจาก
บทเรียนออนไลน เรื่องการเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 ที่ผูวิจัยสรางขึ้น


6. 6
ประสิทธิภาพของบทเรียนออนไลน หมายถึง ความสามารถของบทเรียนในการสราง
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใหผเู รียนเกิดการเรียนรูตามจุดประสงคถึงระดับเกณฑที่คาดหวังไว
เกณฑ 80% หมายถึง ประสิทธิภาพของบทเรียนออนไลนที่คาดหวังไว โดยพิจารณา
จากคาเฉลี่ยของคาเฉลี่ยอัตราสวนของคะแนนแบบฝกหัดกับคาเฉลี่ยอัตราสวนของคะแนน
แบบทดสอบคิดเปนรอยละ

7. 7
บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ในการวิจัยครังนี้ ผูวิจยไดศกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของและไดนําเสนอตาม
้ ั ึ
หัวขอตอไปนี้
1. ความหมายของการเรียนการสอนบนเว็บ
2. คุณลักษณะของการสอนบนเว็บ
3. ลักษณะสําคัญของ E-Learning
4. ประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บ
5. ขอดีของการสอนบนเว็บ
6. บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทย
7. ประโยชนของอินเทอรเน็ตทางการศึกษา
8. ประโยชนของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
9. หลักทฤษฎีที่ใชในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน

10. สวนประกอบในการจัดทําบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
11.บุคลากรที่เกี่ยวของกับบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
12. งานวิจยที่เกี่ยวของ
ั
12.1 งานวิจยที่เกียวของในประเทศ
ั ่
12.2 งานวิจยที่เกียวของตางประเทศ
ั ่
ความหมายของการเรียนการสอนบนเว็บ
บทเรียนออนไลน หรือการจัดการเรียนการสอนผานเครือขายคอมพิวเตอรหรือ
อินเทอรเน็ต เรียกอีกอยางวา E-Learning ไดรับความนิยมอยางแพรหลายในปจจุบน และเว็บไซต
ั
ไดเขามามีบทบาทสําคัญทางการศึกษาและกลายเปนคลังแหงความรูที่ไรพรมแดน ซึงผูสอนไดใช
่
เปนทางเลือกใหมในการสงเสริมการเรียนรู เพื่อเปดประตูการศึกษาจากหองเรียนไปสูโลกแหง
การเรียนรูอันกวางใหญ รวมทั้งการนําการศึกษาไปสูผูที่ขาดโอกาสดวยขอจํากัดทางดานเวลาและ
สถานที่ มีผูใหความหมายและความสําคัญไวดังนี้

8. 8
รีแลน และกิลลานิ (Relan & Gillani, 1997 : 43-45) กลาววาการเรียนการสอนโดยใช
เครือขายอินเทอรเน็ตเปนการกระทําที่ผูสอนคิดการเตรียมกลวิธีการสอน โดยใชประโยชนจาก
คุณลักษณะ และทรัพยากรในเวิลดไวดเว็บ
ดริสคอลล (Driscoll. 1999 : 37-44) ใหความหมายของการเรียนการสอนผานเครือขาย
อินเทอรเน็ตวา เปนการใชทกษะ หรือความรูตาง ๆ ถายโยงไปสูที่ใดที่หนึ่งโดยการใชเวิลดไวดเว็บ
ั
เปนชองทางในการเผยแพรสิ่งเหลานั้น
กิดานันท มลิทอง (2543 : 11) กลาววา การเรียนการสอนสื่อบนเครือขายเปนการใช
เครือขายในการเรียนการสอนโดยนําเสนอบทเรียนในลักษณะสื่อหลายมิติของวิชาทั้งหมด ตาม
หลักสูตรหรือเพียงใชเสนอขอมูลบางอยางเพื่อประกอบการสอนก็ได รวมทั้งใชประโยชนจาก
คุณลักษณะตางๆ ของการสื่อสารที่มีอยูในระบบอินเทอรเน็ต มาใชประกอบกันเพื่อใหเกิด
ประสิทธิภาพสูงสุด
วิชุดา รัตนเพียร (2542 : 30) กลาววา การเรียนการสอนผานสื่อบนเครือขายเปน
การนําเสนอโปรแกรม บทเรียนบนครือขาย โดยนําเสนอผานบริการเวิลดไวดเว็บในเครือขาย
อินเทอรเน็ต ซึ่งผูออกแบบและสรางโปรแกรมการสอน จะตองคํานึงถึงความสามารถและบริการ
ที่หลากหลายของอินเทอรเน็ต และนําคุณสมบัติตางๆ เหลานั้นมาใชเพื่อประโยชนในการเรียน
การสอนใหมากที่สุด
ใจทิพย ณ สงขลา (2542 : 18-28) ไดใหความหมายการเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย
หมายถึง การผนวกคุณสมบัติ สื่อหลายมิติ หรือ ไฮเปอรมีเดียเขากับคุณสมบัติของเครือขาย
เวิลดไวดเว็บ เพื่อสรางสิ่งแวดลอมแหงการเรียนในมิติที่ไมมีขอบเขต จํากัดดวยระยะทางและเวลา
ที่แตกตางกันของผูเรียน (Learning without Boundary)
ชุณหพงศ ไทยอุปถัมภ (2544 : 26-28) ไดใหความหมายของ คําวา E-Learning หรือ
Electronic Learning หมายถึง รูปแบบการเรียนการสอนแบบใหม ที่มการประยุกตใชเทคโนโลยี
ี
สื่ออิเล็กทรอนิกสสมัยใหม มีวัตถุประสงคที่เอื้ออํานวยใหผูเรียนสามารถเรียนรูองคความรู
(Knowledge) ไดโดยไมจํากัดเวลาและสถานที่ (Anywhere-Anytime Learning) เพื่อใหระบบ
การเรียนการสอนเปนไปไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น และเพื่อใหผูเรียนสามารถบรรลุ
วัตถุประสงคของกระบวนวิชาที่เรียนนันๆ ้
พรรณี เกษกมล (2543 : 49-55) ไดกลาวถึงการเรียนรูบนเว็บ (Web-Based Instruction :
WBI) วาเปนวิถีทางของนวัตกรรมในการพัฒนาการเรียนการสอนตอผูเรียนทางไกลโดยการใชเว็บ
เปนสื่อกลางการเรียนการสอนเปนสิ่งที่จะทําใหไดรับความรูขอมูลขาวสาร และกิจกรรมที่สะดวก
ตอผูเรียน การบรรลุถึงซึ่งความสําเร็จของเปาหมายการเรียนรูในเรื่องอื่น ๆ เฉพาะดานเปนสื่อกลาง

9. 9
ในการสงสาร ในการเรียนการสอนใหติดตอถึงกันได การเรียนรูบนเว็บเปนโปรมแกรมการเรียน
การสอนบนฐานของสื่อที่ไดเชื่อมโยงกันในทางไกลซึ่งไดประโยชนจากเหตุผลและทรัพยากรของ
World Wide Web เพื่อสรางสิ่งแวดลอมการเรียนรูที่มีความหมายที่สนับสนุนและชวยใหเกิด
การเรียนรูบนเว็บได
สรรรัชต หอไพศาล (2544 : 93-104) ไดใหความหมายการเรียนการสอนผานเว็บวา เปน
การใชโปรแกรมสื่อหลายมิติที่อาศัยประโยชนจากคุณลักษณะและทรัพยากรของอินเทอรเน็ตและ
เวิลดวายเว็บ มาออกแบบเปนเว็บเพื่อการเรียนการสอน สนับสนุนและสงเสริมใหเกิดการเรียนรู
อยางมีความหมาย เชื่อมโยงเปนเครือขายทีสามารถเรียนไดทุกที่ทุกเวลา โดยมีลักษณะที่ผูสอน
่
ผูเรียนมีปฏิสัมพันธกันโดยผานระบบเครือขายคอมพิวเตอรที่เชื่อมโยงซึ่งกันและกัน
สวน ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) กลาวถึงการสอนบนเว็บ (Web-Based
Instruction) วาเปนการผสมผสานกันระหวางเทคโนโลยีปจจุบนกับกระบวนการออกแบบการเรียน
ั
การสอน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการเรียนรูและแกปญหาในเรื่องขอจํากัดทางดานสถานที่และ

เวลา โดยการสอนบนเว็บจะประยุกตใชคณสมบัติและทรัพยากรของเวิลด ไวด เว็บ ในการจัด
ุ
สภาพแวดลอมที่สงเสริมและสนับสนุนการเรียนการสอน ซึ่งการเรียนการสอนที่จัดขึ้นผานเว็บนี้
อาจเปนบางสวนหรือทั้งหมดของกระบวนการเรียนการสอนก็ได
จากการศึกษาความหมายของบทเรียนออนไลนดังกลาว พอสรุปไดวา บทเรียนออนไลน
เรียกอีกอยางวา E-Learning หมายถึง การจัดการเรียนการสอนผานเครือขายคอมพิวเตอรหรือ
อินเทอรเน็ต โดยการประยุกตใชเทคโนโลยีสื่ออิเล็กทรอนิกสสมัยใหม ที่เรียกวาคอมพิวเตอรชวย
สอน เอาไวบนเว็บไซตหรือบนเครือขายคอมพิวเตอร เพื่อใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดโดยไมจํากัด
เวลา สถานที่ และระยะทาง การเรียนรูบนเว็บถือเปนนวัตกรรมใหม ทีครู อาจารยในสถานศึกษาทุก
่
ระดับสามารถนําไปใชใหเกิดประโยชนตอการจัดกระบวนการเรียนการสอนรวมทั้งฝายบริหาร

นักการศึกษาที่จะพัฒนาใหเกิดการเรียนรูตอเยาวชนของชาติ พัฒนาแหลงการเรียนรูใหมากขึ้น และ

ใหเกิดประโยชนตอการเรียนรูใหมากที่สุด ควรจะไดพฒนาการเรียนรูบนเว็บนีใหเห็นผลในทาง
ั ้
ปฏิบัติ ซึ่งเปนการใหโอกาสในการพัฒนาการเรียนรูและประสบการณใหม ๆ สําหรับผูเรียนทั่วโลก
ที่จะมีโอกาสศึกษาหาความรูไดอยางทัดเทียมกัน

คุณลักษณะของการสอนบนเว็บ
ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) ไดกลาวถึงคุณลักษณะสําคัญของเว็บซึ่งเอื้อ
ประโยชนตอการจัดการเรียนการสอน มีอยู 8 ประการ ไดแก

10. 10
1. การที่เว็บเปดโอกาสใหเกิดการปฏิสัมพันธ (Interactive) ระหวางผูเรียนกับผูสอน
และผูเรียนกับผูเรียน หรือผูเรียนกับเนื้อหาบทเรียน
2. การที่เว็บสามารถนําเสนอเนื้อหา ในรูปแบบของสื่อประสม (Multimedia)
3. การที่เว็บเปนระบบเปด (Open System) ซึ่งอนุญาตใหผูใชมีอิสระในการเขาถึงขอมูล
ไดทั่วโลก
4. การที่เว็บอุดมไปดวยทรัพยากร เพื่อการสืบคนออนไลน (Online Search/Resource)
5. ความไมมีขอจํากัดทางสถานที่และเวลาของการสอนบนเว็บ (Device, Distance and

Time Independent) ผูเรียนทีมีคอมพิวเตอรในระบบใดก็ได ซึ่งตอเขากับอินเทอรเน็ต จะสามารถเขา
่
เรียนจากที่ใดก็ไดในเวลาใดก็ได
6. การที่เว็บอนุญาตใหผูเรียนเปนผูควบคุม (Learner Controlled) ผูเรียนสามารถเรียน
ตามความพรอม ความถนัดและความสนใจของตน
7. การที่เว็บมีความสมบูรณในตนเอง (Self- Contained) ทําใหเราสามารถจัด
กระบวนการเรียนการสอนทั้งหมดผานเว็บได
8. การที่เว็บ อนุญาตใหมการติดตอสื่อสาร ทั้งแบบเวลาเดียว (Synchronous
ี
Communication) เชน Chat และตางเวลากัน (Asynchronous Communication) เชน Web Board
เปนตน
สรุปไดวา คุณลักษณะสําคัญของเว็บซึ่งเอื้อประโยชนตอการจัดการเรียนการสอนนั้น
จะตองเปนเว็บที่เปดโอกาสใหเกิดการปฏิสัมพันธ ระหวางผูเรียนกับผูสอน และผูเรียนกับผูเรียน
หรือผูเรียนกับเนื้อหาบทเรียน เปนเว็บที่สามารถนําเสนอเนื้อหา ในรูปแบบของสื่อประสม เปนเว็บ
ระบบเปดซึ่งอนุญาตใหผูใชมีอิสระในการเขาถึงขอมูลไดทั่วโลก และอุดมไปดวยทรัพยากร เพื่อ
การสืบคนออนไลน รวมทั้งการไมมีขอจํากัดทางสถานที่และเวลา ผูเรียนสามารถเรียนตาม
ความพรอม ความถนัดและความสนใจของตน การที่เว็บมีความสมบูรณในตนเอง ทําใหเราสามารถ
จัดกระบวนการเรียนการสอนทั้งหมดผานเว็บได ตลอดจนอนุญาตใหมการติดตอสื่อสาร ทั้งแบบ
ี
เวลาเดียวและตางเวลากัน ซึงในการสรางเว็บชวยสอนทีสมบูรณจะตองคํานึงถึงสิ่งตางๆ ที่กลาวมา
่ ่
ลักษณะสําคัญของ E-Learning
ถนอมพร (ตันพิพัฒน) เลาหจรัสแสง (2545) ยังไดกลาวถึงลักษณะสําคัญของ
E-Learning ไววาในการสรางบทเรียนใหมีคุณภาพ จะตองคํานึงลักษณะสําคัญตาง ๆ เพื่อใหผูเรียน
เกิดการเรียนรู เราสามารถที่จะแยกประเด็นลักษณะสําคัญไดดังนี้

11. 11
1. Anywhere, Anytime หมายถึง E-Learning ควรตองชวยขยายโอกาสในการเขาถึง
เนื้อหาการเรียนรูของผูเรียนไดจริง ในที่นหมายรวมถึงการที่ผูเรียนสามารถเรียกดูเนือหาตาม
ี้ ้
ความสะดวกของผูเรียน ยกตัวอยาง เชน ในประเทศไทยควรมีการใชเทคโนโลยีการนําเสนอเนื้อหา
ที่สามารถเรียกดูไดทั้งขณะที่ออนไลน (เครื่องมีการตอเชื่อมกับเครือขาย) และในขณะที่ออฟไลน
(เครื่องไมมีการตอเชื่อมกับเครือขาย)
2. Multimedia หมายถึง E-Learning ควรตองมีการนําเสนอเนื้อหาโดย ใชประโยชน
จากสื่อประสมเพื่อใหเกิดความคงทนในการเรียนรูไดดขึ้น ี
3. Non-linear หมายถึง E-Learning ควรตองมีการนําเสนอเนื้อหาในลักษณะที่ไมเปน
เชิงเสนตรง กลาวคือผูเรียนสามารถเขาถึงเนื้อหาตามความตองการโดย E-Learning จะตองจัดหา
การเชื่อมโยงที่ยืดหยุน แกผเู รียน
4. Interaction หมายถึง E-Learning ควรตองมีการเปดโอกาสใหผูเรียนโตตอบ
(มีปฏิสัมพันธ) กับเนื้อหาหรือกับผูอื่นได กลาวคือ
- E-Learning ควรตองมีการออกแบบกิจกรรมซึ่งผูเรียนสามารถโตตอบกับเนื้อหา
รวมทั้งมีการจัดเตรียมแบบฝกหัดและแบบทดสอบใหผูเรียนสามารถตรวจสอบความเขาใจดวย
ตนเองได
- E-Learning ควรตองมีการจัดหาเครื่องมือในการใหชองทางแกผูเรียนในการ
ติดตอสื่อสารเพื่อการปรึกษา อภิปราย ซักถาม แสดงความคิดเห็นกับผูสอน วิทยากร ผูเชี่ยวชาญ
หรือเพื่อน
5. Immediate Response หมายถึง E-Learning ควรตองมีการออกแบบใหมี
การทดสอบ การวัดผลและการประเมินผล ซึ่งใหผลปอนกลับโดยทันทีแกผูเรียนไมวาจะอยูใน  
ลักษณะของแบบทดสอบกอนเรียน หรือแบบทดสอบหลังเรียน ก็ตาม
สรุปไดวา ลักษณะสําคัญของ E-Learning ที่เอื้อตอการเรียนการสอนและสามารถทําให
ใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดนน จะตองประกอบไปดวย การเขาถึงเนื้อหาบทเรียนไดโดยไมจํากัด
ั้
เวลาและสถานที่ พรอมทั้งเปดกวางใหอิสระในการเขาถึงขอมูลไดทั่วโลก ตลอดจนการนําเสนอ
บทเรียนควรมีลักษณะเปนสือมัลติมีเดีย สามารถเรียนรูไดตามสนใจ และมีการประเมินผลโดย
่
ใหผลยอนกลับทันที
ประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บ
เนื่องจากอินเทอรเน็ตเปนแหลงทรัพยากรที่มีคุณสมบัติหลากหลายตอการนําไปประยุกต
ใชในการศึกษา ดังนั้นการเรียนการสอนสือบนเครือขาย จึงสามารถทําไดในหลายลักษณะ แตละ
่

12. 12
สถาบันและแตละเนื้อหาของหลักสูตร จะมีวิธีการจัดการเรียนการสอนที่แตกตางกันออกไป ซึ่งใน
ประเด็นนี้ มีนักการศึกษาไดใหขอเสนอแนะเกี่ยวกับประเภทของการเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย
ไวดังนี้
พารสัน (Parson. 1997) ไดแบงประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บออกเปน 3 ลักษณะ
คือ
1. สื่อบนเครือขายรายวิชา (Stand-alone Courses) มีการบรรจุเนื้อหา (Content) หรือ
เอกสารในรายวิชา เพื่อการเรียนการสอนเพียงอยางเดียว เปนสื่อบนเครือขายรายวิชาที่มีเครื่องมือ
และแหลงที่เขาไปถึงและเขาหาได โดยผานระบบอินเทอรเน็ต ลักษณะของการเรียนการสอนนี้
ไดแกที่มีลักษณะเปนแบบวิทยาเขต มีนักศึกษาจํานวนมากที่เขามาศึกษา ลักษณะการสื่อสารที่เปน
การสงขอมูลระยะไกล และมักจะเปนการสื่อสารทางเดียว
2. สื่อบนเครือขายสนับสนุนรายวิชา (Web Supported Courses) มีลักษณะเปน
รูปธรรมที่มีลักษณะเปนการ สื่อสารสองทาง การมีปฏิสัมพันธระหวางผูสอนและผูเรียน และมี
แหลงทรัพยากรทางการศึกษา มีการกําหนดภารกิจการเรียนรู การกําหนดใหอาน มีการรวมกัน
อภิปราย การตอบคําถาม มีการสื่อสารอื่นๆ ผานคอมพิวเตอร อีกทั้งกิจกรรมตางๆที่ใหปฏิบัติใน
รายวิชา มีการเชื่อมโยงไปยังแหลงทรัพยากรอื่นๆ เปนตน
3. สื่อบนเครือขายแหลงทรัพยากรการศึกษา (Web Pedagogical Resources) เปนสื่อ
ที่มีรายละเอียดทางการศึกษา เครื่องมือ วัตถุดิบ และรวมรายวิชาตางๆ ที่มีอยูในสถาบันการศึกษาไว
ดวยกัน และยังรวมถึงขอมูลเกี่ยวกับสถาบันการศึกษาทังหมด และเปนแหลงสนับสนุนกิจกรรม
้
ตางๆ ทางการศึกษา ทั้งทางดานวิชาการและไมใชวิชาการ โดยการใชสื่อ ที่หลากหลาย รวมถึง
การสื่อสารระหวางบุคคลดวย
สวนเจมส (James. 1997) ไดแบงประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บตามโครงสราง
และประโยชนการใชงานได 3 ลักษณะใหญ ๆ คือ
1.โครงสรางแบบคนหา (Eclectic Structures) ลักษณะของโครงสรางเว็บไซตแบบนี้ เปน
แหลงของเว็บไซตที่ใชในการคนหาไมมีการกําหนดขนาด รูปแบบ ไมมีโครงสรางที่ผูเรียนตองมี
ปฏิสัมพันธกับเว็บลักษณะของเว็บไซตแบบนี้จะมีแตการใหใชเครื่องมือในการสืบคนหรือเพื่อบาง
สิ่งที่ตองการคนหาตามที่กําหนดหรือโดยผูเขียนเว็บไซตตองการ โครงสรางแบบนี้จะเปนแบบเปด
ใหผูเรียนไดเขามาคนควาในเนื้อหาในบริบท โดยไมมีโครงสรางขอมูลเฉพาะใหไดเลือกแต
โครงสรางแบบนี้จะมีปญหากับผูเรียนเพราะผูเรียนอาจจะไมสนใจขอมูลที่ไมมีโครงสราง โดยไม
กําหนดแนวทางในการสืบคน

13. 13
2.โครงสรางแบบสารานุกรม (Encyclopedic Structures) ถาเราควบคุมของสรางของเว็บ
ที่เราสรางขึ้นเองได เราก็จะใชโครงสรางขอมูลในแบบตนไมในการเขาสูขอมูล ซึ่งเหมือนกับ
หนังสือที่มีเนือหาและมีการจัดเปนบทเปนตอน ซึ่งจะกําหนดใหผูเรียนหรือผูใชไดผานเขาไปหา
้
ขอมูลหรือเครื่องมือที่อยูในพื้นที่ของเว็บหรืออยูภายในและภายนอกเว็บ เว็บไซตจํานวนมากมี
โครงสรางในลักษณะดังกลาวนี้ โดยเฉพาะเว็บไซตทางการศึกษาที่ไมไดกําหนดทางการคา องคกร
ซึ่งอาจจะตองมีลักษณะที่ดูมมากกวานี้ แตในเว็บไซตทางการศึกษาตองรับผิดชอบตอการเรียนรู
ี
ของผูเรียน กลวิธีดานโครงสรางจึงมีผลตอการเรียนรูของผูเรียน
3.โครงสรางแบบการเรียนการสอน (Pedagogic Structures) มีรูปแบบโครงสรางหลาย
อยางในการนํามาสอนตามตองการ ทั้งหมดเปนที่รูจักดีในบทบาทของการออกแบบทางการศึกษา
สําหรับคอมพิวเตอรชวยสอนหรือเครื่องมือมัลติมีเดีย ซึ่งความจริงมีหลักการแตกตางกันระหวาง
คอมพิวเตอรชวยสอนกับเว็บชวยสอนนันคือความสามารถของ HTML ในการที่จะจัดทําใน
 ้
แบบไฮเปอรเท็กซกับการเขาถึงขอมูลหนาจอโดยผานระบบอินเทอรเน็ต
สรุปไดวา การเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย สามารถทําไดในหลายลักษณะขึ้นอยูกับ 
ลักษณะของเนื้อหาหลักสูตรวาตองการนําเสนออะไร เชน สื่อบนเครือขายรายวิชา มีการบรรจุ
เนื้อหา (Content) หรือเอกสารในรายวิชา เพื่อการเรียนการสอนเพียงอยางเดียว เปนสื่อบนเครือขาย
รายวิชาที่มีเครืองมือ และแหลงที่เขาไปถึงและเขาหาได โดยผานระบบอินเทอรเน็ต สวนสื่อ
่
สนับสนุนรายวิชา จะมีลักษณะเปนรูปธรรมที่มีลักษณะเปนการสื่อสารสองทาง การมีปฏิสัมพันธ
ระหวางผูสอนและผูเรียน และสื่อแหลงทรัพยากรการศึกษา เปนสื่อที่มรายละเอียดทางการศึกษา
ี
เครื่องมือ วัตถุดิบ และรวมรายวิชาตางๆ ที่มีอยูในสถาบันการศึกษาไวดวยกัน และยังรวมถึงขอมูล
เกี่ยวกับสถาบันการศึกษาทังหมด้
ขอดีของการสอนบนเว็บ
ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) ไดกลาวถึงขอดีของการสอนบนเว็บไววา
การเรียนรูบนเว็บ ถือเปนความสําเร็จทางวิชาการโดยกระบวนการเรียนการสอนที่ใชสื่อที่ทันสมัย
เปดโอกาสใหเรียนรูสิ่งตาง ๆ อยางมากมาย ซึ่งมีขอดี ดังนี้
1. การสอนบนเว็บเปนการเปดโอกาสใหผูเรียนที่อยูหางไกล หรือไมมีเวลาในการมา

เขาชั้นเรียนไดเรียนในเวลา และสถานที่ที่ตองการ ซึ่งอาจเปนที่บาน ที่ทํางาน หรือสถานศึกษา
ใกลเคียงที่ผูเรียนสามารถเขาไปใชบริการทางอินเทอรเน็ตได การที่ผูเรียนไมจําเปนตองเดินทาง
มายังสถานศึกษาที่กําหนดไว จึงสามารถชวยแกปญหาในดานของขอจํากัดเกี่ยวกับเวลาและสถานที่
ศึกษาของผูเรียนเปนอยางดี

14. 14
2. การสอนบนเว็บยังเปนการสงเสริมใหเกิดความเทาเทียมกันทางการศึกษา ผูเรียนที่
ศึกษาอยูในสถาบันการศึกษาในภูมิภาค หรือในประเทศหนึ่งสามารถที่จะศึกษา ถกเถียง อภิปราย

กับอาจารย ครูผูสอนซึ่งสอนอยูที่สถาบันการศึกษาในนครหลวง หรือในตางประเทศก็ตาม
3. การสอนบนเว็บนี้ ยังชวยสงเสริมแนวคิดในเรื่องของการเรียนรูตลอดชีวิต เนื่องจาก
เว็บเปนแหลงความรูที่เปดกวางใหผูที่ตองการศึกษาในเรืองใดเรื่องหนึง สามารถเขามาคนควาหา
่ ่
ความรูไดอยางตอเนื่อง และตลอดเวลา การสอนบนเว็บ สามารถตอบสนองตอผูเรียนที่มีความใฝรู
รวมทั้งมีทักษะในการตรวจสอบการเรียนรูดวยตนเอง (Meta-Cognitive Skills) ไดอยางมี
ประสิทธิภาพ
4. การสอนบนเว็บ ชวยทลายกําแพงของหองเรียนและเปลี่ยนจากหองเรียน 4 เหลี่ยม
ไปสูโลกกวางแหงการเรียนรู เปดโอกาสใหผูเรียนสามารถเขาถึงแหลงขอมูลตาง ๆ ไดอยางสะดวก
และมีประสิทธิภาพ สนับสนุนสิ่งแวดลอมทางการเรียนที่เชื่อมโยง สิ่งที่เรียนกับปญหาที่พบใน
ความเปนจริง โดยเนนใหเกิดการเรียนรูตามบริบทในโลกแหงความเปนจริง (Contextualization)
และการเรียนรูจากปญหา (Problem-Based Learning) ตามแนวคิดแบบ Constructivism
5. การสอนบนเว็บเปนวิธีการเรียนการสอน ที่มีศักยภาพ เนื่องจากที่เว็บไดกลายเปน
แหลงคนควาขอมูลทางวิชาการรูปแบบใหม ครอบคลุมสารสนเทศทั่วโลก โดยไมจํากัดภาษา
การสอนบนเว็บชวยแกปญหาของขอจํากัดของแหลงคนควาแบบเดิม จากหองสมุด อันไดแก
ปญหาทรัพยากรการศึกษาทีมีอยูจํากัด และเวลาทีใชในการคนหาขอมูล เนื่องจากเว็บมีขอมูลที่
่ ่
หลากหลายและเปนจํานวนมาก รวมทั้งการที่เว็บใชการเชือมโยงในลักษณะของไฮเปอรมีเดีย
่
(Hypermedia) ซึ่งทําใหการคนหาทําไดสะดวกและงายดายกวาการคนหาขอมูลแบบเดิม
6. การสอนบนเว็บจะชวยสนับสนุนการเรียนรูที่กระตือรือรน ทั้งนี้เนื่องจาก
คุณลักษณะของเว็บที่เอื้ออํานวยใหเกิดการศึกษาในลักษณะที่ผูเรียนถูกกระตุนใหแสดง
ความคิดเห็นไดอยูตลอดเวลาโดยไมจําเปนตองเปดเผยตัวตนทีแทจริง ตัว อยางเชน การใหผูเรียน
่
รวมมือกันในการทํากิจกรรมตาง ๆ บนเครือขาย การใหผูเรียนไดมีโอกาสแสดงความคิดเห็นและ
แสดงไวบนเว็บบอรด หรือการใหผูเรียนมีโอกาสเขามาพบปะกับผูเรียนคนอื่น ๆ อาจารย หรือ
ผูเชี่ยวชาญในเวลาเดียวกันทีหองสนทนา เปนตน
่
7. การสอนบนเว็บเอื้อใหเกิดการปฏิสัมพันธ ซึ่งการเปดปฏิสัมพันธนี้อาจทําได
2 รูปแบบ คือ
7.1 ปฏิสัมพันธกับผูเรียนดวยกันและ/หรือผูสอน
7.2 ปฏิสัมพันธกับบทเรียนในเนื้อหาหรือสื่อการสอนบนเว็บ

15. 15
ซึ่งลักษณะแรกนี้ จะอยูในรูปของการเขาไปพูดคุย พบปะ แลกเปลี่ยน ความคิดเห็นกัน
(ดังที่ไดกลาวมาแลว) สวนในลักษณะหลังนั้น จะอยูในรูปแบบของการเรียนการสอน แบบฝกหัด
หรือแบบทดสอบที่ผูสอนไดจัดหาไวใหแกผูเรียน
8. การสอนบนเว็บ ยังเปนการเปดโอกาสสําหรับผูเรียนในการเขาถึงผูเ ชี่ยวชาญ สาขา
ตาง ๆ ทั้งในและนอกสถาบัน จากในประเทศและตางประเทศทั่วโลก โดยผูเรียนสามารถติดตอ
สอบถามปญหาขอขอมูลตาง ๆ ที่ตองการศึกษาจากผูเชี่ยวชาญจริงโดยตรง ซึ่งไมสามารถทําไดใน
การเรียนการสอนแบบดั้งเดิม นอกจากนี้ยังประหยัดทั้งเวลาและคาใชจาย เมื่อเปรียบเทียบกับ

การติดตอสื่อสารในลักษณะเดิม ๆ
9. การสอนบนเว็บเปดโอกาสใหผูเรียนไดมีโอกาสแสดงผลงานของตนสูสายตาผูอื่น
อยางงายดาย ทั้งนี้ไมไดจํากัดเฉพาะเพื่อน ๆ ในชั้นเรียนหากแตเปนบุคคลทั่วไปทั่วโลกได ดังนัน ้
จึงถือเปนการสรางแรงจูงใจภายนอกในการเรียนอยางหนึ่งสําหรับผูเรียน ผูเรียนจะพยายามผลิตผล
งานที่ดีเพื่อไมใหเสียชื่อเสียงตนเอง นอกจากนี้ ผูเรียนยังมีโอกาสไดเห็นผลงานของผูอื่น เพื่อนํามา
พัฒนางานของตนเองใหดียงขึ้น ิ่
10. การสอนบนเว็บเปดโอกาสใหผูสอนสามารถปรับปรุงเนื้อหาหลักสูตรใหทันสมัย
ไดอยางสะดวกสบายเนื่องจากขอมูลบนเว็บมีลักษณะเปนพลวัตร (Dynamic) ดังนั้นผูสอนสามารถ
อัพเดตเนื้อหาหลักสูตรที่ทันสมัยแกผูเรียนไดตลอดเวลา นอกจากนี้การใหผูเรียนไดสอสารและ
ื่
แสดงความคิดเห็นที่เกี่ยวของกับเนื้อหาทําใหเนื้อหาการเรียนมีความยืดหยุนมากกวาการเรียน
การสอนแบบเดิม และเปลียนแปลงไปตามความตองการของผูเรียนเปนสําคัญ
่
11. การสอนบนเว็บสามารถนําเสนอเนื้อหาในรูปของมัลติมีเดีย ไดแก ขอความ
ภาพนิ่ง เสียง ภาพเคลื่อนไหว วีดีทัศน ภาพ 3 มิติ โดยผูสอนและผูเรียนสามารถเลือกรูปแบบของ

การนําเสนอ เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดทางการเรียน
จากขอดีของการเรียนการสอนบนเว็บดังกลาว พอจะสรุปไดวาการจัดการเรียนการสอน
บนเว็บเปนประโยชนตอการศึกษาในหลายลักษณะ ดังนี้
1. เพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอน โดยใชสื่ออุปกรณ และคลังความรูที่มีอยูบน
อินเทอรเน็ต เพื่อสนับสนุนการเรียนการสอนของครูและนักเรียน
2. เกิดเครือขายความรู ที่สามารถแลกเปลี่ยนความรูและวัฒนธรรมซึ่งกันและกันบน
อินเทอรเน็ต ขอมูลจะมีการปรับปรุงใหทันสมัยอยูเสมอ และสะดวกและรวดเร็ว
3. ผูเรียนเปนศูนยกลาง สามารถสืบคนวิชาความรูไดดวยตนเอง โดยมีการให

คําปรึกษาและชี้แนะโดย ครู- อาจารย

16. 16
4. ลดชองวางระหวางการศึกษาในเมืองและชนบท สรางความเทาเทียมกันและ
กระจายโอกาสทางการศึกษาใหเด็กชนบทไดรูเทาทัน เพือสนับสนุนนโยบายและการพัฒนาระบบ
่
เทคโนโลยีการศึกษาและเครือขายสารสนเทศ เพื่อความสอดคลองและสนับสนุน การปฏิรูป
การศึกษาตาม พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542
บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทย
ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (2544 : 6-9) ไดกลาวถึง
บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทยไววา
สังคมเทคโนโลยีสารสนเทศ IT (Information Technology) ไดมวิวัฒนาการและ
ี
การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นตามลําดับ ขณะนีก็จะมีวิถีของการพัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว
้
และซับซอนมากกวายุคใด ๆ ที่ผานมา ซึ่งทั้งนี้ตองระดมสมอง สรรพกําลังทั้งมวลเพื่อที่จะใหเกิด
การพัฒนาประเทศ เพื่อการเตรียมความพรอมสําหรับการแขงขันในเวทีโลก ประเทศไทยได
เตรียมความพรอมเขาสูศตวรรษที่ 21 แลว โดยมีการปรับเปลี่ยนเทคโนโลยีโดยเฉพาะเทคโนโลยี
สารสนเทศที่มีผลตอภาคธุรกิจการศึกษา สังคม ซึ่งเนนการใหความสะดวกในดานการบริหาร
จัดการ และใหเกิดความคลองตัวตอการดําเนินงานไปในทิศทางที่สอดคลองกัน จึงไดวางนโยบาย
E - Thailand ขึ้น เพื่อเปดประตูสูการพัฒนาประเทศ ทั้งนี้ไดเนนนโยบายหลักทางดานสังคมเพื่อลด
ชองวางทางสังคม เปดเสรีทางการคาอีเล็กทรอนิกส นโยบายระหวางประเทศ ผลักดันโครงสราง
พื้นฐานสารสนเทศ หนึ่งในนโยบายของ E - Thailand คือการสงเสริมพัฒนาสังคม สิ่งที่ควรจะ
คํานึงถึงก็คือ E - Education เปนการใหการศึกษาแกมนุษยใหมีความรูความสามารถใน

ดานเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อนํามาปรับใชในทุกสวนงานในวงการไอทีซึ่งมีการนําหลักการ 2
ประเภทใหญ ๆ ดังนี้คือ
1. E - MIS ดานการบริหารงาน
เปนการนําไปใช ดานการบริหารงานและการจัดการศึกษา เนนดานการจัดพิมพ
เอกสาร ทําฐานขอมูล การประมวลผล เพื่อจัดทําสารสนเทศทางการศึกษา สําหรับการ
ประกอบการตัดสินใจของผูบริหารในทุกระดับ

2. E-Learning
เปนการนําไอทีไปใชในดานการสงเสริมประสิทธิภาพดานการเรียนการสอนใน
หลากหลายรูปแบบ เชน การนํามัลติมีเดียมาใชเปนสื่อการสอนของ ครู - อาจารย ใหนกเรียนเรียนรู
ั
คนควาดวยตนเอง ดวยการเรียนผานเครือขายคอมพิวเตอร อินเทอรเน็ตการเรียนทางไกลผาน

17. 17
ดาวเทียม การนําไอทีมาใชเพื่อการเรียนการสอนของ E-Learning ในยุคปจจุบัน เปนการใช
เทคโนโลยีคอมพิวเตอรทั้งทีเ่ ปนเครื่องเดียวเรียกวา Stand - Alone หรือการเรียกผานเครือขาย
เชื่อมโยงสูอินเทอรเน็ต เพื่อการคนควาหาขอมูลแลกเปลี่ยนความรูบนเครือขายซึ่งที่ผานมาเราใช
สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบของสื่อประสม (Multimedia) ใชในการนําเสนอลงบนแผนซีดีรอม
โดยใช Authoring Tool ทั้งภาพและเสียงเพือเกิดการปฏิสัมพันธ (Interactive) ใหกับผูเรียนซึ่งสื่อ
่
เหลานี้มีแนวโนมที่จะไดรับความสนใจสูงขึ้นเรื่อย ๆ แตปญหาที่ประสบก็คือเนื้อหาที่มีอยูไมตรง
ตามหลักสูตรการศึกษานอกจากนียังมีการละเมิดลิขสิทธิ์ทําใหผูผลิตไมสามารถพัฒนาสื่อไดอยางมี
้
คุณภาพ ในระยะแรก ๆ เราไดมีการใชสื่อในหลายประเภทเพื่อการติดตอรับ – สงขอมูลทาง
ดานการศึกษาที่เรียกวา การเรียนทางไกล แบงเปน 3 ประเภท คือ
2.1 การเรียนการสอนทางไปรษณีย ถือวาเปนยุคแรกเริ่มของการเรียนการสอนทางไกล
มีการรับ – สงบทเรียนผานทางไปรษณีย ซึ่งจะตองใชระยะเวลามากในการติดตอกัน แตละครั้ง จึง
เปนอุปสรรคอยางมากในการเรียนรูเพราะเอกสารอาจสูญหายระหวางทางได
2.2 การเรียนการสอนผานทางวิทยุกระจายเสียง เรามีวิทยุกระจายเสียงเพื่อการศึกษา
เปนเครื่องมือที่เชื่อมตอไปยังภูมิภาคทั้งที่เปนของกระทรวงศึกษาธิการ ทบวงมหาวิทยาลัย และ
สถาบันการศึกษาหลายแหง
2.3 การเรียนการสอนผานทางโทรทัศนและเครือขายดาวเทียมของกรมการศึกษานอก
โรงเรียน กรมสามัญศึกษาที่รวมกับมูลนิธการศึกษาทางไกลผานดาวเทียมไทยคม สถานีวิทยุ
ิ
โทรทัศนแหงประเทศไทย ชอง 11
ที่กลาวมาทั้งหมดนี้เปนวิธีการของการเรียนการสอนที่เราเคยใชกนมา จนถึงปจจุบันก็ยัง
ั
มีการใชอยู แตดวยปจจุบนไอทีเขามามีบทบาทอยางมาก เราสามารถติดตอกับคนทังโลก สามารถ
ั ้
เขาไปคนหาขอมูลไดเพียงปลายนิ้วสัมผัสบนเครือขายอินเทอรเน็ต เปนขุมความรูอนมหาศาล ดวย
ั
วิทยาการเพื่อใชในการพัฒนาองคความรู อันเปนแหลงทรัพยากรที่เปยมดวยคุณคามากมาย

ดังนั้นการปรับรูปแบบการเรียนการสอนในรูปแบบ E-Learning จึงเกิดขึ้น อีกทั้งพระราชบัญญัติ
การศึกษาแหงชาติยังสนับสนุนการเรียนการสอนแบบนีอีกดวย ้
E-Learning เปนการเรียนการสอนผานทางคอมพิวเตอรและเครือขายอินเทอรเน็ต
การศึกษาที่นยมกันมากในขณะนี้คือ Web-Based-Learning การเรียนแบบนี้ ผูเรียนสามารถเรียนที่
ิ
ไหนก็ได เวลาใดก็ไดไมมีขอจํากัด

18. 18
รูปแบบการเรียนการสอน
รูปแบบการเรียนการสอนแบบออนไลนในประเทศไทย มีดังนี้
1. การเรียนการสอนทางไกล (Distance Education) เปนการเรียนการสอนที่ประยุกต
เทคโนโลยีหลาย ๆ อยาง เชน ระบบเครือขายคอมพิวเตอร การประชุมทางไกลชนิดภาพและเสียง
รวมถึงเอกสารตาง ๆ เพื่อเขาถึงผูเรียนที่อยูหางไกล
2. แบบมหาวิทยาลัยออนไลน เรียกวา Online University หรือ Virtual University เปน
ระบบการเรียนการสอนที่อยูบนเครือขายในรูปเว็บเพจ มีการสรางกระดานถาม - ตอบ
อีเล็กทรอนิกส (Web Board)
3. การเรียนการสอนผานทางอินเทอรเน็ตและเว็บเพจ (Online Learning, Internet
Web-Based-Education) เปนการนําเสนอเนื้อหาและการปฏิสัมพันธระหวางผูเรียนและผูสอนโดย
เนนสื่อประสมหลาย ๆ อยางเขาดวยกัน มีการสรางสภาวะแวดลอมที่ประสานงานกัน ใหผูเรียน
และผูสอนเขาถึงฐานขอมูลหลายชนิดได โดยผูเรียนตองควบคุมจังหวะการเรียนรูดวยตนเองให
เปน และเลือกเวลา สถานที่ในการเรียนรู
4. โครงขายการเรียนการสอนแบบอะซิงโครนัส (Asynchronous Learning Network:
ALN) เปนการเรียนการสอนที่ตองมีการติดตามผลระหวางผูเรียนกับผูสอน โดยใชการทดสอบ
บทเรียน เปนตัวโตตอบ
เครื่องมือชวยเหลือการเรียนการสอนแบบ E-Learning
เทคโนโลยีระบบเครือขายคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตจะชวยใหการเรียนการสอน
แบบ E-Learning ไดประสิทธิภาพมากที่สด เราสามารถนําซอฟตแวรที่เกี่ยวของกับการเขียน
ุ
เว็บเพจ การสง E-Mail การใช Search Engine Newsgroup การใช http, ftp หรือ โปรแกรมทางดาน
Authoring Tool เชน FrontPage, Macromedia Dreamweaver เปนตน การสราง Web Board ไว
ถาม – ตอบ สิ่งที่ควรคํานึงถึงการเรียนการสอนแบบ E–Learning ในบานเราก็คือ คน
องคประกอบที่สําคัญที่จะทําใหรูปแบบพัฒนาไปในทิศทางใด จากกรณีศึกษาโรงเรียนจิตรลดา
ผูชวยอาจารยใหญฝายประถมศึกษา อาจารยมีนา รอดคลาย กลาววา ระยะแรก ๆ ตองใหความรู
ทางเทคโนโลยีแกบุคลากร โดยเฉพาะผูบริหารตองใหทานเห็นความสําคัญและเขาใจใน

เทคโนโลยีวาไมไดยาก อํานวยความสะดวกสบายใหเราอยางไร เปนตน อันดับตอมาก็คือ ผูพัฒนา
หลักสูตรและเนื้อหาวิชา ผูพฒนาระบบ ผูชวยสอนและทีปรึกษาทางการเรียน
ั  ่